Μετά το πτυχίο Ψυχολογίας τι;
Ένα απλό πτυχίο ψυχολογίας δεν είναι ποτέ αρκετό για να ασκήσει κανείς ουσιαστικά το επάγγελμα του ψυχολόγου. Υπάρχουν όμως πολλοί τρόποι για να μπορέσει να ασκήσει κάποιος το επάγγελμα του ψυχολόγου με πραγματική επάρκεια.
Υπάρχει ο δρόμος του μεταπτυχιακού ο οποίος θα δώσει σε κάποιον απόφοιτο μία κατεύθυνση αλλά και οι πιο δύσκολοι δρόμοι των διδακτορικών που θα δώσουν πιο πολύ χρόνο για απόκτηση εμπειρίας και εξειδίκευσης. Τέλος υπάρχει και ο δρόμος της εργασίας και ψυχοθεραπευτικής εξειδίκευσης.
Η Ελλάδα παρέχει κάποια δημόσια μεταπτυχιακά κλινικής ψυχολογίας αλλά οι θέσεις είναι λίγες και η εισαγωγή δύσκολη. Αξίζει όμως η προσπάθεια αλλά και η εξειδίκευση που θα πάρετε από αυτά.
Η Ολλανδία αυτή τη στιγμή αποτελεί την πιο οικονομική επιλογή αλλά δεδομένης της νομοθεσίας για την άσκηση του επαγγέλματος του ψυχολόγου στην Ολλανδία χωρίς κάποιος να γνωρίζει Ολλανδικά είναι σχεδόν αδύνατο να παραμείνει εκεί και να ασκήσει το επάγγελμα του ψυχολόγου.
Η Αγγλία είναι μία επόμενη λύση και παρέχει πολλά μεταπτυχιακά κλινικής ψυχολογίας αλλά δεν αποτελεί πλέον οικονομική λύση. Εάν καταφέρετε όμως και αποκτήσετε μέσω εργασίας την working VISA που πλέον χρειάζεται για να δουλέψετε, η Αγγλία παρέχει αρκετές επιλογές μελλοντικής εργασίας που θα σας δώσουν τη δυνατότητα κάποια στιγμή να αρχίσετε να δουλεύετε σαν ψυχολόγος ή να προχωρήσετε με διδακτορικά ειδικότητας κλινικής ψυχολογίας ή συμβουλευτικής.
Εάν τα οικονομικά σας είναι πολύ καλά, τότε αρκετά από αυτά τα διδακτορικά πλέον δίνουν και πιο εύκολη πρόσβαση μέσω της αυτοχρηματοδότησης. Αυτό μέχρι τώρα ήταν εφικτό στα διδακτορικά συμβουλευτικής ψυχολογίας στην Αγγλία. Αλλά μιλάμε για αρκετά ακριβά προγράμματα (30000 το χρόνο δίδακτρα + έξοδα ζωής = 200.000 ευρώ για 3 χρόνια). Βέβαια δεδομένης της υψηλής ζήτησης που έχουν και αυτά τα προγράμματα απαιτούν κλινική εμπειρία και προετοιμασία για εισαγωγή.
Υπάρχουν και άλλες χώρες βέβαια όπως η Κύπρος, η Σκωτία (πιο οικονομική από την Αγγλία) και η Ιρλανδία (η οποία παραμένει στην Ευρώπη) αλλά και εκεί η προηγούμενη κλινική εμπειρία και τουλάχιστον ένας χρόνος προετοιμασίας είναι απαραίτητος (όχι για Κύπρο βέβαια που εκεί πάλι χρειάζεστε χρήματα). Η Αυστραλία και ο Καναδάς είναι επίσης καλές χώρες και έχουν καλά συστήματα κλινικής ψυχολογίας. Η Αμερική πάλι χρειάζεται ή πολλά χρήματα ή πολύ καλά πτυχία και ακαδημαϊκη/κλινική εμπειρία για εισαγωγή σε 5ετή διδακτορικά κλινικής ψυχολογίας.
Παρόλα αυτά μπορεί ακόμα και ένα μεταπτυχιακό να μην είναι αρκετό. Κάποια στιγμή βέβαια τα μεταπτυχιακά κλινικής ψυχολογίας θα αποτελέσουν την επίσημη βάση της όποιας περαιτέρω αναγνώρισης της ειδικότητας του κλινικού ψυχολόγου και στη χώρα μας. Ο επόμενος ή εναλλακτικός δρόμος είναι αυτός της ψυχοθεραπευτικής ειδίκευσης και της εργασίας. Αυτός επίσης είναι ένας καλός δρόμος για κάποιον που θέλει να δώσει πιο πολύ βάση στην εργασία του προτού αποφασίσει για κάποιο μεταπτυχιακό.
Εδώ οι επιλογές που έχει ο καθένας είναι πολλές. Παρέχονται κατά κύριο λόγο (ουσιαστικά σε μη αναγνωρισμένο επίπεδο) πολλές ψυχοθεραπευτικές εκπαιδεύσεις, και οι όποιες αναγνωρίσεις και πιστοποιήσεις έχουν ιδιωτικό χαρακτήρα και δεν δίνουν επαγγελματικά δικαιώματα. Το ερώτημα και το δίλημμα εδώ είναι σε τι πλαίσιο θα εκπαιδευτεί και θα δουλέψει κανείς;
Κατά κανόνα τα προγράμματα από ψυχοθεραπευτικές σχολές είναι οικονομικά προγράμματα σε αντίθεση με τα μεταπτυχιακά και τα διδακτορικά αλλά 3 χρόνια της ζωής σας είναι από μόνα τους μία επένδυση.
Συμβουλή μου εδώ είναι να βρείτε κάποιο πρόγραμμα που θα ασχοληθεί μαζί σας και θα σας δώσει τη δυνατότητα να ασκήσετε το επάγγελμα με σωστή εποπτεία. Η όποια παρεχόμενη "πιστοποίηση" επίσης καλό θα ήταν να έχει αναγνώριση στην αγορά εργασίας (σε μελλοντικούς εργοδότες αλλά και ασθενείς). Εφόσον δεν θα σας παρέχει κάποιο επαγγελματικό δικαίωμα, καλό είναι να είναι γνωστή και επίσης να κατευθύνει και σωστά την εκπαίδευσή σας.
Εάν το συγκεκριμένο πρόγραμμα δεν σας παρέχει τη δυνατότητα εργασίας κατά τη διάρκεια του, τότε ακόμα και εάν τελειώσετε και "πιστοποιηθείτε" θα βρεθείτε να ξεκινάτε ξανά από το μηδέν. Σίγουρα σε άλλες χώρες δεν θα μπορείτε να εργαστείτε ακόμα και εάν σας αναφέρουν "Ευρωπαϊκές" πιστοποιήσεις γιατί η κάθε χώρα έχει τα δικά της κριτήρια. Εάν αυτό είναι κάτι που θα το καταλάβετε 3 χρόνια αργότερα, υπολογίστε ότι θα χρειαστείτε μέσω της εργασίας σας άλλα 3-5 χρόνια για να βρείτε το δρόμο σας.
Επίσης καλό είναι να αποφασίσετε εάν θέλετε να εργαστείτε στον δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα και να έχετε υπόψη σας που απασχολούνται αυτοί που διδάσκουν σε αυτά και τι σύνδεση έχουν τα προγράμματα τους με την εργασία τους.
Το δημόσιο και οι μη κερδοσκοπικές δομές μπορεί να σας δώσουν μία πιο σταθερή θέση εργασίας αλλά δεν θα σας δώσουν ποτέ την ελευθερία της ιδιωτικής δουλειάς και ανάπτυξης. Μπορούν ως ένα βαθμό βέβαια να συνδυαστούν αυτά ή στη πορεία να αλλάξετε κατεύθυνση. Είναι θέμα τύχης και προσωπικών επιλογών.
Επομένως συνοπτικά για μετά το πτυχίο της ψυχολογίας σας θα πρότεινα τα εξής:
1. Αφιερώστε τουλάχιστον ένα χρόνο να αποκτήσετε κλινική και εκπαιδευτική εμπειρία μέσω εθελοντισμού, πρακτικής άσκησης, σχετικής δουλειάς όπου βρείτε ή παρακολούθησης σεμιναρίων.
2. Εάν τα οικονομικά σας το επιτρέπουν προσπαθήστε να κάνετε κάποιο μεταπτυχιακό κλινικής ψυχολογίας στο εξωτερικό.
3. Εάν όχι, προσπαθείστε να μπείτε σε κάποιο δημόσιο μεταπτυχιακό κλινικής ψυχολογίας.
4. Εάν δεν θέλετε να ξενιτευτείτε, τότε κοιτάχτε για ψυχοθεραπευτική εξειδίκευση, η οποία όμως θα σας δίνει και τη δυνατότητα εργασίας με εποπτεία.
5. Εάν αργότερα χρειαστεί περαιτέρω αναγνώριση για ειδικότητα, τότε κοιτάτε για μεταπτυχιακό το οποίο θα σας παρέχει αυτή την αναγνώριση (όταν θεσπιστούν οι ειδικότητες).
Άλλες συμβουλές:
- Μην απογοητεύεστε. Κάθε προσπάθεια που κάνετε και όπου αφιερώνετε χρόνο, γίνεστε όλο και καλύτεροι.
- Να είστε συγκεντρωμένοι σε αυτό που κάνετε. Αφοσιωθείτε σε όποιο δρόμο πάρετε.
- Καμία δουλειά δεν είναι ντροπή για να φτάσετε εκεί που θέλετε - εφόσον βέβαια παραμένετε συγκεντρωμένοι στην εκπαίδευση σας.
Τέλος ένα καλό πτυχίο ψυχολογίας σας ανοίγει τους ορίζοντες και για πολλά άλλα επαγγέλματα και εξειδικεύσεις. Πάλι η εργασία σε αυτούς τους τομείς αλλά και οι μεταπτυχιακές σπουδές θα σας δώσουν τις βάσεις που χρειάζεστε.
Δρ. Ιωάννης Μάλλιαρης, BSc., PhD.
Κλινικός Ψυχολόγος, Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Λονδίνου
Institute of Psychiatry, King's College London
Ιδρυτής & Κλινικός διευθυντής του BipolarLab.com και της Ελληνικής Διπολικής Οργάνωσης (ΕΔΟ)
--
- Το πρόγραμμα πρακτικής μας άσκησης δημιουργήθηκε για να βοηθήσει την μετάβαση καλών φοιτητών ψυχολογίας σε μεταπτυχιακά και διδακτορικά κλινικής ψυχολογίας. Επιλέγονται φοιτητές που κρίνονται ικανοί και κατάλληλοι για τέτοιες μετεκπαιδεύσεις.
- Το πρόγραμμα πιο ολοκληρωμένης κλινικής και Γνωσιακής Συμπεριφορικής ψυχοθεραπευτικής εκπαίδευσης δημιουργήθηκε για την περαιτέρω ανάπτυξη του κλινικού και κοινωνικού μας έργου. Αποτελεί το μοναδικό "corporate in house training" πρόγραμμα στην Ελλάδα που παρέχει και πιστοποίηση από το Beck Institute. Προσφέρεται σε λίγους ειδικευόμενους που τους κρίνουμε κατάλληλους για εργασία ή συνεργασία με το BipolarLab.
Ένα απλό πτυχίο ψυχολογίας δεν είναι ποτέ αρκετό για να ασκήσει κανείς ουσιαστικά το επάγγελμα του ψυχολόγου. Υπάρχουν όμως πολλοί τρόποι για να μπορέσει να ασκήσει κάποιος το επάγγελμα του ψυχολόγου με πραγματική επάρκεια.
Υπάρχει ο δρόμος του μεταπτυχιακού ο οποίος θα δώσει σε κάποιον απόφοιτο μία κατεύθυνση αλλά και οι πιο δύσκολοι δρόμοι των διδακτορικών που θα δώσουν πιο πολύ χρόνο για απόκτηση εμπειρίας και εξειδίκευσης. Τέλος υπάρχει και ο δρόμος της εργασίας και ψυχοθεραπευτικής εξειδίκευσης.
Η Ελλάδα παρέχει κάποια δημόσια μεταπτυχιακά κλινικής ψυχολογίας αλλά οι θέσεις είναι λίγες και η εισαγωγή δύσκολη. Αξίζει όμως η προσπάθεια αλλά και η εξειδίκευση που θα πάρετε από αυτά.
Η Ολλανδία αυτή τη στιγμή αποτελεί την πιο οικονομική επιλογή αλλά δεδομένης της νομοθεσίας για την άσκηση του επαγγέλματος του ψυχολόγου στην Ολλανδία χωρίς κάποιος να γνωρίζει Ολλανδικά είναι σχεδόν αδύνατο να παραμείνει εκεί και να ασκήσει το επάγγελμα του ψυχολόγου.
Η Αγγλία είναι μία επόμενη λύση και παρέχει πολλά μεταπτυχιακά κλινικής ψυχολογίας αλλά δεν αποτελεί πλέον οικονομική λύση. Εάν καταφέρετε όμως και αποκτήσετε μέσω εργασίας την working VISA που πλέον χρειάζεται για να δουλέψετε, η Αγγλία παρέχει αρκετές επιλογές μελλοντικής εργασίας που θα σας δώσουν τη δυνατότητα κάποια στιγμή να αρχίσετε να δουλεύετε σαν ψυχολόγος ή να προχωρήσετε με διδακτορικά ειδικότητας κλινικής ψυχολογίας ή συμβουλευτικής.
Εάν τα οικονομικά σας είναι πολύ καλά, τότε αρκετά από αυτά τα διδακτορικά πλέον δίνουν και πιο εύκολη πρόσβαση μέσω της αυτοχρηματοδότησης. Αυτό μέχρι τώρα ήταν εφικτό στα διδακτορικά συμβουλευτικής ψυχολογίας στην Αγγλία. Αλλά μιλάμε για αρκετά ακριβά προγράμματα (30000 το χρόνο δίδακτρα + έξοδα ζωής = 200.000 ευρώ για 3 χρόνια). Βέβαια δεδομένης της υψηλής ζήτησης που έχουν και αυτά τα προγράμματα απαιτούν κλινική εμπειρία και προετοιμασία για εισαγωγή.
Υπάρχουν και άλλες χώρες βέβαια όπως η Κύπρος, η Σκωτία (πιο οικονομική από την Αγγλία) και η Ιρλανδία (η οποία παραμένει στην Ευρώπη) αλλά και εκεί η προηγούμενη κλινική εμπειρία και τουλάχιστον ένας χρόνος προετοιμασίας είναι απαραίτητος (όχι για Κύπρο βέβαια που εκεί πάλι χρειάζεστε χρήματα). Η Αυστραλία και ο Καναδάς είναι επίσης καλές χώρες και έχουν καλά συστήματα κλινικής ψυχολογίας. Η Αμερική πάλι χρειάζεται ή πολλά χρήματα ή πολύ καλά πτυχία και ακαδημαϊκη/κλινική εμπειρία για εισαγωγή σε 5ετή διδακτορικά κλινικής ψυχολογίας.
Παρόλα αυτά μπορεί ακόμα και ένα μεταπτυχιακό να μην είναι αρκετό. Κάποια στιγμή βέβαια τα μεταπτυχιακά κλινικής ψυχολογίας θα αποτελέσουν την επίσημη βάση της όποιας περαιτέρω αναγνώρισης της ειδικότητας του κλινικού ψυχολόγου και στη χώρα μας. Ο επόμενος ή εναλλακτικός δρόμος είναι αυτός της ψυχοθεραπευτικής ειδίκευσης και της εργασίας. Αυτός επίσης είναι ένας καλός δρόμος για κάποιον που θέλει να δώσει πιο πολύ βάση στην εργασία του προτού αποφασίσει για κάποιο μεταπτυχιακό.
Εδώ οι επιλογές που έχει ο καθένας είναι πολλές. Παρέχονται κατά κύριο λόγο (ουσιαστικά σε μη αναγνωρισμένο επίπεδο) πολλές ψυχοθεραπευτικές εκπαιδεύσεις, και οι όποιες αναγνωρίσεις και πιστοποιήσεις έχουν ιδιωτικό χαρακτήρα και δεν δίνουν επαγγελματικά δικαιώματα. Το ερώτημα και το δίλημμα εδώ είναι σε τι πλαίσιο θα εκπαιδευτεί και θα δουλέψει κανείς;
Κατά κανόνα τα προγράμματα από ψυχοθεραπευτικές σχολές είναι οικονομικά προγράμματα σε αντίθεση με τα μεταπτυχιακά και τα διδακτορικά αλλά 3 χρόνια της ζωής σας είναι από μόνα τους μία επένδυση.
Συμβουλή μου εδώ είναι να βρείτε κάποιο πρόγραμμα που θα ασχοληθεί μαζί σας και θα σας δώσει τη δυνατότητα να ασκήσετε το επάγγελμα με σωστή εποπτεία. Η όποια παρεχόμενη "πιστοποίηση" επίσης καλό θα ήταν να έχει αναγνώριση στην αγορά εργασίας (σε μελλοντικούς εργοδότες αλλά και ασθενείς). Εφόσον δεν θα σας παρέχει κάποιο επαγγελματικό δικαίωμα, καλό είναι να είναι γνωστή και επίσης να κατευθύνει και σωστά την εκπαίδευσή σας.
Εάν το συγκεκριμένο πρόγραμμα δεν σας παρέχει τη δυνατότητα εργασίας κατά τη διάρκεια του, τότε ακόμα και εάν τελειώσετε και "πιστοποιηθείτε" θα βρεθείτε να ξεκινάτε ξανά από το μηδέν. Σίγουρα σε άλλες χώρες δεν θα μπορείτε να εργαστείτε ακόμα και εάν σας αναφέρουν "Ευρωπαϊκές" πιστοποιήσεις γιατί η κάθε χώρα έχει τα δικά της κριτήρια. Εάν αυτό είναι κάτι που θα το καταλάβετε 3 χρόνια αργότερα, υπολογίστε ότι θα χρειαστείτε μέσω της εργασίας σας άλλα 3-5 χρόνια για να βρείτε το δρόμο σας.
Επίσης καλό είναι να αποφασίσετε εάν θέλετε να εργαστείτε στον δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα και να έχετε υπόψη σας που απασχολούνται αυτοί που διδάσκουν σε αυτά και τι σύνδεση έχουν τα προγράμματα τους με την εργασία τους.
Το δημόσιο και οι μη κερδοσκοπικές δομές μπορεί να σας δώσουν μία πιο σταθερή θέση εργασίας αλλά δεν θα σας δώσουν ποτέ την ελευθερία της ιδιωτικής δουλειάς και ανάπτυξης. Μπορούν ως ένα βαθμό βέβαια να συνδυαστούν αυτά ή στη πορεία να αλλάξετε κατεύθυνση. Είναι θέμα τύχης και προσωπικών επιλογών.
Επομένως συνοπτικά για μετά το πτυχίο της ψυχολογίας σας θα πρότεινα τα εξής:
1. Αφιερώστε τουλάχιστον ένα χρόνο να αποκτήσετε κλινική και εκπαιδευτική εμπειρία μέσω εθελοντισμού, πρακτικής άσκησης, σχετικής δουλειάς όπου βρείτε ή παρακολούθησης σεμιναρίων.
2. Εάν τα οικονομικά σας το επιτρέπουν προσπαθήστε να κάνετε κάποιο μεταπτυχιακό κλινικής ψυχολογίας στο εξωτερικό.
3. Εάν όχι, προσπαθείστε να μπείτε σε κάποιο δημόσιο μεταπτυχιακό κλινικής ψυχολογίας.
4. Εάν δεν θέλετε να ξενιτευτείτε, τότε κοιτάχτε για ψυχοθεραπευτική εξειδίκευση, η οποία όμως θα σας δίνει και τη δυνατότητα εργασίας με εποπτεία.
5. Εάν αργότερα χρειαστεί περαιτέρω αναγνώριση για ειδικότητα, τότε κοιτάτε για μεταπτυχιακό το οποίο θα σας παρέχει αυτή την αναγνώριση (όταν θεσπιστούν οι ειδικότητες).
Άλλες συμβουλές:
- Μην απογοητεύεστε. Κάθε προσπάθεια που κάνετε και όπου αφιερώνετε χρόνο, γίνεστε όλο και καλύτεροι.
- Να είστε συγκεντρωμένοι σε αυτό που κάνετε. Αφοσιωθείτε σε όποιο δρόμο πάρετε.
- Καμία δουλειά δεν είναι ντροπή για να φτάσετε εκεί που θέλετε - εφόσον βέβαια παραμένετε συγκεντρωμένοι στην εκπαίδευση σας.
Τέλος ένα καλό πτυχίο ψυχολογίας σας ανοίγει τους ορίζοντες και για πολλά άλλα επαγγέλματα και εξειδικεύσεις. Πάλι η εργασία σε αυτούς τους τομείς αλλά και οι μεταπτυχιακές σπουδές θα σας δώσουν τις βάσεις που χρειάζεστε.
Δρ. Ιωάννης Μάλλιαρης, BSc., PhD.
Κλινικός Ψυχολόγος, Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Λονδίνου
Institute of Psychiatry, King's College London
Ιδρυτής & Κλινικός διευθυντής του BipolarLab.com και της Ελληνικής Διπολικής Οργάνωσης (ΕΔΟ)
--
- Το πρόγραμμα πρακτικής μας άσκησης δημιουργήθηκε για να βοηθήσει την μετάβαση καλών φοιτητών ψυχολογίας σε μεταπτυχιακά και διδακτορικά κλινικής ψυχολογίας. Επιλέγονται φοιτητές που κρίνονται ικανοί και κατάλληλοι για τέτοιες μετεκπαιδεύσεις.
- Το πρόγραμμα πιο ολοκληρωμένης κλινικής και Γνωσιακής Συμπεριφορικής ψυχοθεραπευτικής εκπαίδευσης δημιουργήθηκε για την περαιτέρω ανάπτυξη του κλινικού και κοινωνικού μας έργου. Αποτελεί το μοναδικό "corporate in house training" πρόγραμμα στην Ελλάδα που παρέχει και πιστοποίηση από το Beck Institute. Προσφέρεται σε λίγους ειδικευόμενους που τους κρίνουμε κατάλληλους για εργασία ή συνεργασία με το BipolarLab.
Οι δημοσιεύσεις αποτελούν δημιούργημα αυτού που τα γράφει και το OlymposPress.gr διατηρεί το δικαίωμα διαγραφής τους χωρίς προειδοποίηση αν αναφερθεί ότι προσβάλλουν ή είναι αντίθετα στον νόμο.
